Η κινούμενη ισορροπία(;) της Μέσης Ανατολής

Του Γιώργου Τσίπρα

Όπως η συμφωνία με τη Ρωσία για τα χημικά της Δαμασκού ένα χρόνο πριν σηματοδοτούσε μια στροφή στην πολιτική των ΗΠΑ, που συνδυαζόταν με την επικείμενη συμφωνία με την Τεχεράνη για τα πυρηνικά και την προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν μετά από πολλά χρόνια, η τωρινή επανεμπλοκή των ΗΠΑ με αφορμή το Ισλαμικό Κράτος (Ι.Κ.) σηματοδοτεί επίσης στροφή, αλλά στην κατεύθυνση. Δυο αντικρουόμενες στροφές σε τόσο λίγο διάστημα δηλώνει εκ πρώτης όψεως στην καλύτερη περίπτωση έλλειμμα στρατηγικής. Αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.Με την επανεμπλοκή οι ΗΠΑ καταρχήν επιτυγχάνουν, πριν από οτιδήποτε άλλο, να ξαναβάλουν πόδι σε Ιράκ και Συρία και να δώσουν νέο στάτους στους Κούρδους του Ιράκ. Στη Βαγδάτη η αλλαγή κυβέρνησης εκβιάστηκε και τελικά επετεύχθη από τις ΗΠΑ σε βάρος της Τεχεράνης αλλά και της Ρωσίας προς τους οποίους έκλινε «επικινδύνως» το τελευταίο διάστημα ο προηγούμενος πρωθυπουργός Αλ Μαλίκι. Η Τεχεράνη αν και χαιρέτησε σε πρώτη φάση την αλλαγή, ίσως για να μη διακινδυνεύσει την ανασφαλή ακόμη προσέγγιση με ΗΠΑ, σύντομα αντιλήφτηκε ότι είναι πολύ δύσκολο να συνεργαστεί μια αμερικανική τακτική που στο τέλος-τέλος στοχεύει την ίδια την Τεχεράνη.Στη Συρία οι φωνασκίες της Ουάσιγκτον περί των βάρβαρων αποκεφαλισμών του Ι.Κ. δεν μπορούν να κρύψουν ότι κύριος στόχος είναι ο Άσαντ και όχι το Ι.Κ. Τόσο η σπουδή να ανακοινωθεί ότι θα υπάρξουν χτυπήματα εντός του συριακού εδάφους (είχε προηγηθεί σε αυτό ο Ολάντ αφού προφανώς «πήρε γραμμή» από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ) όσο και η προχθεσινή αναφορά Κέρι σε χρήση χημικών από το συριακό στρατό (τ’ είχες Γιάννη μ’, τ’ είχα πάντα), απλώς επιβεβαιώνουν ότι η Ουάσιγκτον επιστρέφει στην επιλογή να ρίξει άμεσα το βάρος της στην ανατροπή των συσχετισμών εντός Συρίας. Οι αποκαλούμενοι «μετριοπαθείς» σαλαφιστές που αποφάσισε το Κογκρέσο να εξοπλίσει αποτελούν συγκοινωνούντα δοχεία με το Ι.Κ. Η μεν Σαουδική Αραβία, αν και μητέρα του πολιτικού σαλαφισμού, βρίσκεται όντως σε σύγκρουση με το Ι.Κ. όπως και εκείνο μαζί της. Οι δε ΗΠΑ παρά τους φαινόμενους βομβαρδισμούς δεν τις ενδιαφέρει η «σύγκρουση» με το ΙΚ παρά στο βαθμό που φέρνει πιο κοντά την ανατροπή Άσαντ. Η Αλ Νούσρα για παράδειγμα που είναι το αυθεντικό φραντσάιζ της Αλ Κάιντα στη Συρία προξενεύει τη συμφιλίωση των «μετριοπαθών» που θέλει να εξοπλίσει η Ουάσιγκτον με το Ι.Κ. Η δε Αλ Νούσρα της Αλ Κάιντα ήταν αυτή μαζί με τις δυνάμεις-πρόδρομο του Ι.Κ. το κυρίως όχημα μέσω του οποίου η Τουρκία χτυπούσε τους Κούρδους της Συρίας που καθοδηγούνται κυρίως από το ΡΚΚ. Με την εκτίναξη του ΙΚ στην περιοχή δεν κινδύνεψαν μόνο οι Γεζίντι όπου η Δύση διέγνωσε αιφνιδίως γενοκτονία (για να κρύψει τη πολύ μεγαλύτερη γενοκτονία στη Γάζα), κινδύνεψαν και κινδυνεύουν πολύ περισσότερο οι Κούρδοι της Συρίας που δέχονται ήδη ισχυρά χτυπήματα.Για αυτούς του Κούρδους δεν μιλά κανείς. Αντίθετα, οι πάντες στη Δύση έσπευσαν να στηρίξουν τους Κούρδους του Μπαρζανί στο Ιράκ. Η αναβάθμιση του δικού τους στάτους σε σχεδόν ανεξάρτητη ημικρατική δομή με τις ευλογίες όλων βολεύει τη Δύση, το Ισραήλ (κυρίως) και την Τουρκία (όσο τηρούνται οι πετρελαϊκές και άλλες συμφωνίες) αλλά δεν λειτουργεί υπέρ τη Βαγδάτης και της Τεχεράνης. Σε γενικό πόλεμο κατά του Ι.Κ. καλούν σήμερα ουσιαστικά μόνο η Δαμασκός και το ΡΚΚ, ενώ Βαγδάτη και Τεχεράνη ακολουθούν.
Επειδή ουδέν κακόν αμιγές καλού, στον Λίβανο, που κινδυνεύει ακόμη με επέκταση του συριακού εμφυλίου, η εκτίναξη του Ι.Κ. στην περιοχή ώθησε το Ριάντ να συμβιβαστεί προσωρινά με το θανάσιμο εχθρό του τη Χεσμπολά για την αντιμετώπιση του Ι.Κ.
Από την όλη εξέλιξη των πραγμάτων το πιο σημαντικό εξαγόμενο είναι η απειλή πλέον που επικρέμεται πάνω από την προσέγγιση ΗΠΑ-Ιράν και τη συμφωνία για τα πυρηνικά. Κάτι που δεν μπορεί παρά να χαροποιεί Ριάντ και Τελ Αβίβ, αν και για το μέσο που χρησιμοποιήθηκε για αυτή την εξέλιξη, το Ι.Κ., Ριάντ και Τελ Αβίβ έχουν αντίθετα συναισθήματα. Σύμφωνα μάλιστα με ορισμένου αναλυτές, το Ισραήλ έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην εκτίναξη του Ι.Κ.

Από τον Δρόμο της Αριστεράς