Σωκράτη εσύ αντιστάρ: Αλήθειες κι ερωτήματα για τον Μάλαμα

Έχω μια ιδιότητα, ως χαρακτήρας, την ειλικρίνεια, όπου, αν ο άλλος είναι καλοπροαίρετος απέναντί σου, θεωρείται προσόν, αν όμως είναι κακοπροαίρετος, μπορεί να είναι κι ελάττωμα! Τι να κάνω όμως; Δεν μπορώ να υποκριθώ, από μικρό παιδί! Θυμάμαι, μου ’λεγε η γιαγιά, όταν, σαν παιδάκι, είχα προσπαθήσει, να πω κάποια ψεματάκια, σου φαίνεται! Πως μου φαίνεται; Έχει σχηματιστεί ένα μεγάλο «Ψ»(= ψέματα), στο μέτωπό σου!Λοιπόν, για να μπω στο θέμα, ο Σωκράτης Μάλαμας, προσωπικά, δεν μου αρέσει.
Κι αυτό, δεν το λέω, έτσι, ξεκάρφωτα κι επιπόλαια, ούτε παίζει τίποτα άλλο «συνωμοσιολογικό»… Απλά, η χροιά της φωνής του κι οι μουσικές του, μου ακούγονται, στα αυτιά μου, πολύ μονότονες και με φέρνουν σε μια κατάσταση δυσθυμίας. Κι αυτήν την εντύπωση, δεν την έχω από περιστασιακά ακούσματα, έχω κάτσει κι έχω ακούσει όλη τη δισκογραφία του! Προσπάθησα δηλαδή, αλλά, δεν τα κατάφερα, δεν έζησα την υπέρβαση μέσα από τα τραγούδια του! Τι να κάνω; Κι επειδή, είμαι άνθρωπος που, «παιδεύω», τον εαυτό μου, και προσπαθώ να αυτοψυχαναλύομαι, το αποδίδω αυτό, κυρίως, στο ότι έχω μεγαλώσει, με άλλα μουσικά ακούσματα και μεγάλες(σε έκταση, γκάμα κι εκφραστικότητα φωνές), των δεκαετιών του ’70 και του ’80. Επίσης, το έφερε η ζωή μου, τα μουσικά μου βιώματα, κι όχι απλά ακούσματα, να είναι στο καθαρόαιμο ως και βαρύ λαϊκό τραγούδι(γι’ αυτό και μου πάνε μόνο τα πιο λαϊκά του, σαν τα : «Πριγκηπέσσα», «Τσιγάρο ατέλειωτο», «Τα πάγια» κ.ά.) κι, έτσι, τα λαϊκότροπα, από ’90 και μετά, μου ακούγονται(όχι μόνο του Μάλαμα, όλων των εντέχνων τραγουδοποιών) αρκετά light κι ιμιτασιόν. Ενώ, αντίθετα, τα ελαφρολαϊκά κι εντεχνολαϊκά των προηγούμενων δεκαετιών, που προανέφερα, μου ακούγονται πιο ευχάριστα, λόγω της πλούσιας μελωδικότητάς τους και των μεγάλων φωνών που τα είπαν. Αυτά, βέβαια, αφορούν τα προσωπικά μου γούστα – δέστε το, σαν μια δημόσια αναφορά των προσωπικών μου γούστων – που, καθόλου, όμως, δεν αφορούν και δεν επηρεάζουν τον «ΟΡΦΕΑ». Ίσα – ίσα, πασχίζουμε, εξίσου, κι ισότιμα, για την, όσο το δυνατόν, πιο ευρεία πλουραλιστικότητά του, πάντα με κρίση κι άποψη. Στο πλαίσιο αυτό, ο Μάλαμας έχει μια σημαντική θέση, έχουμε κάνει πολλά θετικά ρεπορτάζ από εμφανίσεις του(σε αρκετές από τις οποίες ήμασταν και χορηγοί επικοινωνίας) κι έχουμε κρίνει, επίσης, θετικά, τη δισκογραφία του, από τότε που υπάρχει ο «ΟΡΦΕΑΣ». Επίσης, έχουμε φιλοξενήσει και συνέντευξή του (εξώφυλλο), το 2008, στον «ΟΡΦΕΑ», όπου αξίζει να αναφερθώ πως πάρθηκε. Τη ζητήσαμε, επίσημα, από τον, τότε, παραγωγό – μάνατζέρ του, Φάνη Κιρκινέζο, ο οποίος, μας απάντησε θετικά. Έκτοτε, άρχισε ο εμπαιγμός μας, ως περιοδικό, όπου έσπρωχνε τον καιρό με δικαιολογίες … Έτσι, ο, Κρητικός, συντάκτης μας, Γιώργος Τζαγάκης, που θα την έπαιρνε, το κατάφερε με το σπαθί του! Με αφορμή, μια συναυλία του Μάλαμα στο Ηράκλειο, το καλοκαίρι του 2008, πήγε και τον βρήκε, πολύ πιο νωρίς, στο χώρο της συναυλίας, και του εξήγησε τον εμπαιγμό του περιοδικού μας. Αμέσως, ο Μάλαμας, παράτησε τις πρόβες, και του είπε : «Πάμε να την κάνουμε τώρα»! Και του αφιέρωσε σχεδόν μια ώρα (βλ. τη συνέντευξη)! Μαγκιά του συνεργάτη μας, αλλά και του Μάλαμα, που τον εκτίμησα, από τότε, πολύ σαν άνθρωπο.Αφορμή για όλη αυτήν την εισαγωγή μου έδωσε η συνέντευξή του στο «ΒΗΜΑ» (28-8-2011, «BHMAGAZINO», τεύχος 567, σελ. 40-43) – στον Μάκη Προβατά - τον τίτλο της οποίας («ΣΩΚΡΑΤΗ ΕΣΥ ΑΝΤΙΣΤΑΡ») χρησιμοποίησα κι ως τίτλο στο σχόλιό μου αυτό.Ο Μάλαμας, είναι ένας από τους σημαντικότερους τραγουδοποιούς στης τελευταίας εικοσαετίας, κι αυτό, φυσικά, δεν κρίνεται, από το προσωπικό, υποκειμενικό μου γούστο, αλλά από το έργο του και την αποδοχή του στο κοινό. Διάβασα τη συνέντευξη κι επικέντρωσα τρία σημεία, τα οποία και μεταφέρω εδώ:
Εγωιστής
«Ήμουν και είμαι εγωιστής. Η διαφορά είναι ότι τώρα το ξέρω πως είμαι, ενώ παλιά δεν το ήξερα. Νόμιζα ότι ήμουν ένας δίκαιος άνθρωπος. Υπήρξα κι αυτοκαταστροφικός, αλλά τώρα δεν είμαι. Εξέλιξη των πραγμάτων, δεν είναι μόνο τα βήματα που κάνεις μπροστά, αλλά και το να αλλάξεις κατεύθυνση λιγάκι για να δεις τι γίνεται παραδίπλα».
Αλκοόλ
«Πίνω από τότε που ήμουν μικρός και το διασκεδάζω βαθιά. Όταν παίζω κάποιο βράδυ, προτού κάτσω και πω τα τραγούδια μου, χρειάζομαι ένα είδος ισορροπίας και κάνω αυτό ακριβώς που κάνω και στο σπίτι μου όταν μιλάω με τα παιδιά μου ή διαβάζω : βάζω ένα ποτό. Ξέρω πως δεν είναι ό,τι το καλύτερο, η καλύτερη παρέα, αλλά δεν έχω καλύτερη».

Έμπνευση
«Έχει συμβεί ήδη, έχει επιβραδυνθεί η δημιουργικότητά μου. Και γράφω πιο αραιά και πλέον δεν πειραματίζομαι ούτε καν με τις μελωδίες».

Κατά τη γνώμη μου, αυτές οι απαντήσεις, δείχνουν έναν άνθρωπο, βασικά, αλλά και καλλιτέχνη, που είναι ειλικρινής και δεν χτενίζει τα λόγια του! Αυτές είναι οι αλήθειες του Μάλαμα, που αναφέρω στον υπότιτλο του σχολίου μου.Περνάω, στα ερωτήματα, που μου βγήκαν – ως αναγνώστη, αλλά κι ως δημοσιογράφου - όχι για να πάρω θέση (θα ήταν το πιο εύκολο ίσως αυτό), αλλά για να τα θέσω προς έναν καλοπροαίρετο, νηφάλιο κι ουσιαστικό διάλογο. Να καταγραφούν απόψεις, από τους θαυμαστές του, ως τους πιο ουδέτερους, ακόμα κι απ’ αυτούς που δεν τους αρέσει, και να δούμε που θα μας οδηγήσουν τα επιχειρήματα που θα κατατεθούν. Κι επειδή -ως άνθρωπος- δεν είμαι αμετάπειστος, να είστε σίγουροι, ότι θα πειστώ, από την πιο εμπεριστατωμένη επιχειρηματολογία. Φυσικά, ο σκοπός, είναι οι αναγνώστες του περιοδικού, να συμμετάσχουν ή να δουν πως πρέπει να οδηγούμαστε σε συμπεράσματα, σε κρίσεις και ταμπέλες, για τον οποιονδήποτε καλλιτέχνη(δηλ. με αποδείξεις κι ισχυρά επιχειρήματα), όχι να αποδεχόμαστε, παθητικά, τι το προτάσσει, κάθε φορά, χρονικά, η όποια μόδα, σε κάθε είδους τέχνης.
Τα ερωτήματα
Ξεκινώ, από τον τίτλο. Είναι ο Μάλαμας αντιστάρ; Καταρχάς, ας δούμε τι σημαίνει η λέξη σταρ στην ελληνική γλώσσα: «1.δημοφιλής καλλιτέχνης/καλλιτέχνιδα που απολαμβάνει μεγάλη προβολή και δημοσιότητα, που το έργο, ή και η ζωή του/της απασχολούν έντονα το κοινό και τα μέσα ενημέρωσης. 2. Κάθε άτομο που ξεχωρίζει έντονα σε έναν χώρο είτε για τις ικανότητές του είτε με τη συνολική παρουσία και δράση του» (λεξικό Μπαμπινιώτη). Πριν απαντήσετε, να καταθέσω και μια άλλη παράμετρο, από την εμπειρία μου ως δημοσιογράφος, αλλά και μέσα από τον «ΟΡΦΕΑ», που ως περιοδικό έρχεται σε επαφή με τους πάντες(δισκογραφικές εταιρίες, καλλιτεχνικά γραφεία παραγωγής, τους ίδιους τους καλλιτέχνες κλπ.). Η προώθηση των δίσκων ή των ζωντανών εμφανίσεων του Μάλαμα(και κάθε άλλου γνωστού εντέχνου) γίνεται ακριβώς με τον ίδιο τρόπο που γίνεται, για όλους τους καλλιτέχνες του τραγουδιού(ανεξαρτήτως είδους), δηλαδή : δελτία Τύπου, αφίσες, χορηγίες, προσκλήσεις προς τους αναγνώστες κλπ. Μάλιστα, την παραγωγή των συναυλιών του(κι άλλων γνωστών εντέχνων), αναλαμβάνουν γραφεία που έχουν και μέινστριμ και lifestyle τραγουδιστές. Δεν το κατηγορώ, απλά σας ενημερώνω, διότι, φυσικά, δεν τους μπερδεύουν, μεταξύ τους, με ασύμβατες συνεργασίες, ο καθείς στο είδος του και στο κοινό του, απλά ο τρόπος προώθησης είναι ο ίδιος. Συνεντεύξεις ο Μάλαμας δίνει και σε μέινστριμ εφημερίδες(π.χ. τώρα στο «ΒΗΜΑ»), αλλά, συμφωνώ, λίγες, με μέτρο. Δεν έχει, βέβαια, καμιά σχέση με την τηλεόραση και τις σαχλοεκπομπές της, αλλά είναι πρωταγωνιστής (όπως κι άλλοι έντεχνοι τραγουδοποιοί), στην «τηλεόραση των εντέχνων», όπως την λέω εγώ, δηλ. στα διαδικτυακά περιοδικά και μπλογκς. Ίσως, άθελά του, δηλ. όχι πάντα με συχνές συνεντεύξεις, αλλά με συνεχείς αναφορές σ’ αυτόν, σε πολύ συχνή βάση. Μετά, από όλες τις παραπάνω, διευκρινίσεις και πληροφορίες, επιστρέφω στο, τελικό ερώτημα: Ο Μάλαμας είναι σταρ ή αντιστάρ;

Στην ίδια συνέντευξη, αναφέρεται ότι είναι εδώ και χρόνια στην κορυφή. Κι έτσι είναι! Έχει συνειδητοποιημένο, σταθερό κοινό, που γεμίζει (sold out) τους χώρους όπου εμφανίζεται. Βλέποντας όμως την 20χρονη δισκογραφία του, μόνο 2 δίσκοι του είχαν εμπορική επιτυχία: 1) η live συνεργασία του, στο Λυκαβηττό, με την Αλεξίου και τον Αλκίνοο Ιωαννίδη(2007), όπου εκεί, βέβαια, έπαιζε, αγοραστικά, και το κοινό των άλλων δυο(πλατινένιος : 30.000 πωλήσεις), 2) κι οι «Δρόμοι»(2007), όπου και πάλι «έπαιζε» η Αλεξίου, ερμηνεύοντας 5 τραγούδια (χρυσός: 15.000 πωλήσεις). Θέτω ξεκάθαρα, το ερώτημα, προς τους θαυμαστές του, και προς όλους: οι χιλιάδες που γεμίζουν τους χώρους που εμφανίζεται, δεν αγοράζουν (όπως συμβαίνει με τις μεγάλες πωλήσεις των δημοφιλών lifestyle τραγουδιστών) τους δίσκους του και γιατί;   
Καλό μας διάλογο!

* Η εικονογράφηση του Σωκράτη Μάλαμα, που είναι στο εξώφυλλο του θέματός μας, είναι από την αναφερόμενη συνέντευξή του στο «ΒΗΜΑ» κι έχει γίνει από τον Γιώργο Γούση.  TRAKA